Radosław Śpiewak / Testy płatkowe / alergologia.biz.pl / jesień 2009 / tom 1 / numer 1 / strony e1-e10 /
Strony:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 /
Jak cytować
4. Dobór substancji testowych
U każdego chorego z podejrzeniem ACD należy wykonać testy płatkowe z Europejską Serią Podstawową (European Baseline Series, EBS). Lista haptenów w EBS jest okresowo weryfikowana i modyfikowana stosownie do aktualnych trendów epidemiologicznych. Ostatnia modyfikacja miała miejsce w marcu 2008 - dodano wówczas Mieszankę zapachową II oraz Lyral, rozszerzając zakres EBS do 28 substancji testowych. Należy podkreślić, że aktualnie znamy ponad 3500 haptenów środowiskowych, na które ludzie mogą się uczulać. EBS określa zatem zaledwie minimum diagnostyczne, obejmujące substancje uczulające najczęściej. W wielu krajach lista testowanych substancji jest dodatkowo rozszerzana, na przykład seria włoska obejmuje 39, brytyjska 41, a północnoamerykańska seria podstawowa - aż 65 substancji testowych. W opinii autora, w warunkach polskich Europejska Seria Podstawowa powinna być uzupełniona co najmniej o pallad i propolis. Pallad - obok niklu - jest jednym z najczęstszych dodatków do złota jubilerskiego, a jako metal przejściowy o strukturze atomowej i właściwościach chemicznych zbliżonych do niklu, cechuje się podobnym potencjałem uczulającym. Propolis pod względem częstości uczuleń u dzieci ustępuje miejsca tylko niklowi, alergia na tę substancję jest również częsta u dorosłych. Oprócz testów z EBS, w każdym przypadku należy rozważyć dodatkowo testy z haptenami dobranymi indywidualnie na podstawie wywiadu oraz obrazu klinicznego choroby, przy uwzględnieniu sytuacji epidemiologicznej na danym obszarze. Jednorazowy test "T.R.U.E.", choć łatwy w wykonaniu i w związku z tym pozornie atrakcyjny dla początkujących alergologów, ma ograniczoną przydatność, w związku z brakiem bardzo istotnych klinicznie i epidemiologicznie haptenów. Skład haptenów jest sztywno ustalony (niemożność dodania substancji istotnych dla danego chorego), co wynika prawdopodobnie z faktu zarejestrowania testu "T.R.U.E." jako "leku". Zapewne w założeniu posunięcie to miało przynieść producentowi przewagę marketingową nad innymi wytwórcami materiałów do testów płatkowych, jednak okazało się "strzałem we własną stopę". W opinii ekspertów lekowa rejestracja testów płatkowych to nieporozumienie (testy płatkowe nie służą wszak do leczenia), zaś restrykcyjna i kosztowna procedura rejestracji doprowadziła do "zamrożenia" serii "T.R.U.E." tak, że nadal odzwierciedla ona sytuację epidemiologiczną panującą w Skandynawii w 1992 roku, i nie uwzględnia zmian wprowadzanych w ciągu ostatnich 20 lat przez europejskie gremia ekspertów (Tabela II).
Tab. II. Skład serii "T.R.U.E." a aktualnie obowiązująca Europejska Seria Podstawowa
| Substancja testowa | "T.R.U.E." | Europejska Seria Podstawowa 2008 |
| Mieszanina czarnej gumy | Obecna | Wycofana w 1995 roku i zastąpiona przez istotnie uczulającą N-izopropylo-N-fenylo-4-fenylenodwuaminę |
| Mieszanina pochodnych węglowych | Obecna | Wycofana w 1988 roku |
| Dichlorowodorek etylenodiaminy | Obecna | Wycofany w 1995 roku |
| Mieszanina chinolin | Obecna | Wycofana w 1995 roku i zastąpiona przez istotnie uczulający kliochinol |
| N-izopropylo-N-fenylo-4-fenylenodwuamina (IPPD) | Brak | Wprowadzona w 1995 roku zamiast mieszaniny czarnej gumy |
| Kliochinol | Brak | Wprowadzona w 1995 roku zamiast mieszaniny chinolin |
| Prymina | Brak | Wprowadzona do serii podstawowej w 1984 roku; uczulenie wykrywane u ok. 1% testowanych |
| Metylodibromoglutaronitryl | Brak | Wprowadzony do serii podstawowej w 2005 roku; uczulenie wykrywane u 1-4% testowanych |
| Mieszanka seskwiterpenów laktonowych | Brak | Wprowadzona w 1995 roku |
| Mieszanka zapachowa II | Brak | Wprowadzona w 2008 roku; uczulenie wykrywane u ok. 5% testowanych |
| Lyral | Brak | Wprowadzona w 2008 roku; uczulenie wykrywane u ok. 1,5-3% testowanych |
| Tiksokortol | Brak | Wprowadzony w 2000 roku |
| Budezonid | Brak | Wprowadzony w 2000 roku |
| Benzokaina | Brak | Obecna; uczulenie wykrywane w 1% populacji generalnej oraz u 5% chorych na wyprysk |
| Tiomersal | Obecny | Nieobecny; od ponad 15 lat wiadomo, że dodatnie wyniki są efektem ubocznym szczepień (tiomersal jest konserwantem szczepionek) i nie mają znaczenia klinicznego |
| Mieszanina kain | Obecna | Nieobecna; w EBS obecna jest benzokaina |
| Alkohole wełny (lanoliny) | Obecne | Obecne |
| Żywica 4-tert-butyloformaldehydowa | Obecna | Obecna |
| Balsam peruwiański | Obecny | Obecny |
| Quaternium 15 | Obecne | Obecne |
| Kathon CG | Obecny | Obecny |
| Chlorek kobaltu | Obecny | Obecny |
| Kalafonia | Obecna | Obecna |
| Żywica epoksydowa | Obecna | Obecna |
| Formaldehyd | Obecny | Obecny |
| Mieszanka substancji zapachowych | Obecna | Obecna |
| Mieszanka substancji zapachowych | Obecna | Obecna |
| Mieszanka merkaptanów | Obecna | Obecna |
| Merkaptobenzotiazol | Obecny | Obecny |
| Siarczan neomycyny | Obecny | Obecny |
| Siarczan niklu | Obecny | Obecny |
| Mieszanka parabenów | Obecna | Obecna |
| Parafenylenodiamina | Obecna | Obecna |
| Dwuchromian potasu | Obecny | Obecny |
| Mieszanina tiuramów | Obecna | Obecna |
